پول قطع یارانه‌های مردم کجا می‌رود؟

به گزارش صدای بورس،در مجموع مشخص است که حاضر نشده‌اند از این منابع چند هزار میلیاردی (براساس برآوردها از ابتدای سال بیش از ده‌ها هزار میلیارد تومان با قطع یارانه‌های نقدی مردم منابع به دست دولت آمده)، کمی خرج مردم کنند؛ مثلاً داروهای بیماری‌های خاص برای بیمارانی مثل بیماران اسم‌ام‌ای یا بیماران پروانه‌ای خریداری و وارد کنند! بیمارانی که به خاطر کمبود دارو و وخامت حال، با پریشانی بسیار بارها تجمع کرده‌اند......

حذف ۱۸ میلیون نفر از لیست یارانه بگیران و محروم شدن تمام مردم از یارانه‌های آب، برق، نان، شیر، کره و دارو و درمان، با استدلال‌های خوش رنگ و لعاب انجام شده اما مشخص نیست این صدها هزار میلیارد تومانی که با یارانه‌زدایی در سال‌های اخیر و به خصوص امسال فراهم آمده کجا هزینه می‌شود؟

حمایت از دهک‌های فرودست و دادن کالابرگ به فقرا و نیازمندان کلیدواژه‌هایی‌ست که دولت با استناد به آن‌ها و با تکیه بر آنچه در قانون بودجه سال جاری آمده و البته برخی از نمایندگان مجلس بر اجرای آن اصرار و ابرامِ فراوان دارند، اقدام به حذف یارانه نقدی مردم کرده است.

داده‌های مربوط به حذف یارانه‌ها نشان می‌دهد دولت از بهمن سال گذشته تا امروز، در مجموع یارانه نقدی بیش از ۸ میلیون و ۸۸۳ نفر را حذف کرده است؛ این حذف تنها بخشی از الزام قانون بودجه است و برای آنچه «حذف یارانه ۳ دهک بالا» نامیده می‌شود، دولت تا پایان سال یارانه نقدی بیش از ۱۸ میلیون نفر را قطع خواهد کرد؛ هرچند برخی برآوردها نشان می‌دهد گروهی در مجلس و دولت انتظار دارند برای تحقق الزامات قانون بودجه، یارانه شهروندان تا مرز ۲۷ میلیون نفر قطع شود. تعداد یارانه‌بگیران در بهمن سال قبل حدود ۵۰ میلیون و ۷۲۵ هزار نفر بود که در آبان امسال به ۴۱ میلیون و ۸۷۴ هزار نفر رسیده است.

انتقاداتی به مکانیسم‌های حذف یارانه نقدی خانوارها وارد است؛ مثلاً یارانه خانواده‌ی سه نفره‌ی مزدبگیری قرارداد موقت و مستاجر که ماهانه سرجمع ۴۵ میلیون تومان درآمد دارد و با کوچک‌ترین تلنگری ناشی از اخراج یا کسر حقوق، این درآمد سقوط می‌کند، در محاسبات خشک و غیرمنعطف دولت قطع می‌شود یا فردی که گردش حسابش به دلیل مناسبات کاری ،نه درآمد شخصی،بالاست، مشمول قطع یارانه می‌شود. اما جدا از این انتقادات، یک پرسش اساسی در سطحی فراتر قابل طرح است: منابع ناشی از حذف یارانه‌های نقدی مردم کجا هزینه می‌شود؟ این پول‌ها کجا می‌رود؟

پول قطع یارانه کجا می‌رود؟

در روزهای ابتدایی آبان، «محمد باقری بناب» یک نماینده مجلس در نشست علنی، چند سوال مطرح کرد: «با چه ملاکی خانواده‌ای با ۳۰ میلیون درآمد از ردیف دریافت کالابرگ حذف می‌شود، همچنین باید شفاف اعلام شود منابع حاصل از حذف یارانه‌ها کجا هزینه شده و در کدام بخش تحول ایجاد شده است».

در حالیکه عمده‌ی تمرکز افکار عمومی و رسانه‌ها بر ملاک‌های حذف یارانه است، از ابتدای سال منابع ریالی عظیمی از حذف یارانه بیش از ۸ میلیون نفر از شهروندان کشور آزاد شده که هیچ گزارش شفافی از میزان و نحوه هزینه‌کرد این منابع از سوی دولت منتشر نشده؛ آنچه در قانون بودجه آمده حذف یارانه با هدف دادن کالابرگ به دهک‌های فرودست و حمایت از گروه‌هایی‌ست که با یارانه‌زدایی از کالاهای اساسی و دارو، امکان حیات را از دست داده‌اند.

با این حال، هرچه ما تحقیق کردیم هیچ خانواده فرودستی نیافتیم که اعتبار کالابرگ دریافتی‌شان بعد از قطع یارانه نقدی ثروتمندان افزایش یافته باشد؛ هیچ بیمار خاصی ندیدیم که از این محل، داروی رایگان دریافت کرده باشد و هیچ سالمند یا ازکارافتاده‌ای نیست که تحت حمایت قرار گرفته باشد.

«فرشاد مومنی» اقتصاددان، در گفتگویی تصویری به لیست مصارفِ منابع حاصل از قطع یارانه‌های نقدی مردم که در دستور کار سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها قرار گرفته اشاره کرده است؛ لیستی که تولیدات فاخر در صداوسیما! و تقویتِ بنیه‌ی مالی چند نهاد خاص را دربرمی‌گیرد.

پاسخی به این حرف‌ها از سوی دولت داده نشده است. اما در مجموع مشخص است که حاضر نشده‌اند از این منابع چند هزار میلیاردی (براساس برآوردها از ابتدای سال بیش از ده‌ها هزار میلیارد تومان با قطع یارانه‌های نقدی مردم منابع به دست دولت آمده)، کمی خرج مردم کنند؛ مثلاً داروهای بیماری‌های خاص برای بیمارانی مثل بیماران اسم‌ام‌ای یا بیماران پروانه‌ای خریداری و وارد کنند! بیمارانی که به خاطر کمبود دارو و وخامت حال، با پریشانی بسیار بارها تجمع کرده‌اند......

از جیب مردم عادی برداشت می‌شود ولی کجا می‌رود؟ «مازیار گیلانی‌نژاد» فعال کارگری با طرح این پرسش، ماجرا را فراتر از چند ده هزار میلیارد تومانِ ناشی از قطع یارانه می‌داند و می‌گوید: از اول سال جاری ۱ درصد بر مالیات بر ارزش افزوده اضافه کردند که همسان سازی حقوق بازنشستگان را با آن سر و سامان بدهند که چیزی نصیب بازنشستگان به خصوص کارگران بازنشسته نشد؛ با فرض اینکه از ۹۰ میلیون ایرانی روزانه فقط ۵ هزار تومان یک درصد ارزش افزوده‌ی مازاد کسر شود مبلغی در حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان در ماه به دست می‌آید؛ این رقم را به رقم ده‌ها هزار میلیارد تومانی حذف یارانه‌های نقدی بیفزایید، تا متوجه شوید چه پول بزرگی در سال جاری دست دولت آمده است.

این فعال کارگری ادامه داد: حذف ۱۸ میلیون نفر از لیست یارانه بگیران و محروم شدن تمام مردم از یارانه‌های آب، برق، نان، شیر، کره و دارو و درمان، با استدلال‌های خوش رنگ و لعاب انجام شده اما مشخص نیست این صدها هزار میلیارد تومانی که با یارانه‌زدایی در سال‌های اخیر و به خصوص امسال فراهم آمده کجا هزینه می‌شود؟ سازمان «هدفمند سازی یارانه ها» سازمانی از زیرمجموعه‌ های وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه که نقش کلیدی در «مدیریت منابع و مصارف یارانه‌ای» کشور دارد، واضح و شفاف به مردم پاسخ بدهند؛ بگویند این پول‌ها کجا رفته؟

یک مثال عینی

در ساعات آخر تنظیمِ این گزارش، یک بازنشسته، از قطع یارانه نقدی خود در ماه اخیر (آبان) خبر داد؛ او که نمی‌دانست به کجا باید شکایت ببرد، گفت: من حقوقم ۳۲ میلیون تومان است و یک خانواده سه نفره دارم، اما کلی قسط و وام دارم و همسرم هم مریض است و دارو مصرف می‌کند؛ نصف حقوقم اول ماه برای اینها می‌رود، چرا زندگی سخت ما را نمی‌بینند و یارانه نقدی‌مان را قطع کرده‌اند؟

این بازنشسته نمی‌دانست باید دست به دامان چه کسی شود و به کدام نهاد توضیح بدهد که «ثروتمند» نیست و به همان یارانه نقدی ناچیز نیاز دارد؛ اما سوال اصلی این است که پول یارانه نقدی این بازنشسته با همسر بیمار و نیازمند دارو و درمان یا صدها هزار خانواده مشابه، کجا هزینه می‌شود؟!